Scorpions: 50 năm vẫn chạy tốt

Scorpions có lẽ là một trong những nhóm rock quen thuộc nhất với người nghe Việt Nam. Không cần phải mê rock lắm cũng có thể đã nghe qua Still loving you, Holiday, Always somewhere…

Năm nay, Scorpions kỷ niệm 50 năm thành lập ban nhạc với nhiều hoạt động như tung ra lại những ấn bản deluxe cho các album kinh điển của nhóm như  Taken By Force, Tokyo Tapes, Lovedrive, Blackout, Love At First Sting, World Wide Live và Savage Amusement. Để thu hút người mua, các ấn bản mới này sẽ có thêm những ca khúc chưa được phát hành, bản phối khác của của những bài hit, phần ghi âm hiếm hoi của những lần diễn trên sân khấu. Những hình ảnh ít được biết đến, bìa đĩa đơn, hình thẻ đi lại trong hậu trường cũng được in kèm các ấn bản CD, kèm theo lời bình của Edgar Klüsener, trước đây là tổng biên tập của tờ Metal Hammer, người hết sức sâu sát và gần gũi với ban nhạc trong nhiều thập niên. Năm trong tám album này sẽ được kèm theo đĩa DVD với phần ghi hình biểu diễn trên sân khấu, trên truyền hình và các buổi phỏng vấn sâu với các thành viên ban nhạc.

Bên cạnh đó, nhóm còn thực hiện một chuyến lưu diễn thế giới, khởi đầu ở khu vực Bắc Mỹ và đi qua 16 điểm diễn. Vì đây là chuyến lưu diễn kỷ niệm 50 năm thành lập nhóm nên dù Scorpions nổi tiếng nhờ các bài hát ở thập niên 80 và 90 nhưng nhạc mục trong tour này trích ra từ mọi giai đoạn, kể cả ở thập niên 70 và trước đó.

Trong giai đoạn sơ khởi, Scorpions vẫn còn ảnh hưởng của dòng progressive rock và psychedelic nên có những bài hát khá khác biệt sau này. Album đầu tay của nhóm là Lonesome Crow ra đời năm 1972, tuy không được giới phê bình đánh giá cao nhưng vẫn rất đáng nghe như bài I’m going mad (ảnh hưởng từ Yardbirds, Led Zeppelin) hoặc In search of the peace of mind (ảnh hưởng từ Camel). Thành viên của nhóm thay đổi khá nhiều, đáng chú ý có sự ra đi của Michael Schenker (được coi là thần đồng guitar lúc đó, ghi âm đĩa Lonesome Crow năm 17 tuổi) chuyển sang nhóm UFO nhưng Scorpions duy trì được hoạt động biểu diễn và tung ra album đều đặn. Lần đầu nhóm diễn ở Mỹ là năm 1979, cùng với các bậc đàn anh như AC/DC, Thin Lizzy, Journey, Ted Nugent và Aerosmith. Ở quê nhà là nước Đức, Scorpions chưa bao giờ có cơ hội diễn ở phía đông bức tường Berlin cho tới khi bức tường này sụp đổ năm 1990 nhưng trước đó, họ đã từng diễn ở Hungary năm 1987 và sau đó là ở Liên Xô năm 1988, trở thành nhóm nhạc châu Âu thứ nhì có cơ hội diễn ở đây.

Họ còn quay lại Liên Xô trong nhạc hội Moscow Music Peace Festival đình đám năm 1989, có sự tham gia của các nhóm rock hàng đầu ở Mỹ và châu Âu lúc đó như Bon Jovi, Ozzy Osbourne, Motley Crue, Skid Row, Cinderella. Những cảm hứng từ các lần biểu diễn này đã giúp nhóm sáng tác bản Wind of change, một trong những ca khúc thành công nhất của nhóm.

Bạn nhận ra được bao nhiêu nhóm nhạc trong hình?

Scorpions có nhiều đĩa nhạc khác biệt, tuy không phải là tiên phong nhưng cũng tạo được dấu ấn. Ví dụ năm 2000, nhóm ghi âm album Moment of glory với dàn nhạc giao hưởng Berlin, tương tự với album S&M của Metallica với dàn nhạc giao hưởng San Francisco. Năm 2001, nhóm có album Acoustica, chơi lại những bài hát thành công nhất theo dạng đàn thùng, nhạc mộc. Gần hơn nữa, năm 2013, nhóm thực hiện 3 đêm diễn MTV Unplugged, một chương trình rất thành công trước đây và cũng ghi âm thành `album MTV Unplugged in Athens, một phương thức mang lại thành công rực rỡ cho Nirvana, Rod Stewart… Tuy nhiên, từ năm 2010, nhóm đã tuyên bố thực hiện album giã từ sự nghiệp khi các thành viên đã quá mệt mỏi khi “mỗi năm phải diễn 100 buổi ở 30 quốc gia.” Nhưng rồi giã từ mãi vẫn không được, ca sĩ chính Klaus Meine tâm sự “chúng tôi nhận ra rằng vẫn còn xăng trong thùng xe. Ở thời điểm này, chẳng hề thích hợp khi nói chia tay tất cả những thứ này bởi vì suy cho cùng, đây chính là cuộc sống của chúng tôi.”

Thế là nhóm quyết định ghi âm một album mới có tên là Return to forever, tung ra vào tháng 2/2015 ở châu Âu và tháng 9/2015 ở Bắc Mỹ. Với các thành viên đã trên dưới 60 tuổi (hai thành viên nguyên thủy còn lại trong nhóm đã 67 tuổi!), Scorpions vẫn cho ra một album rất chất lượng và mạnh mẽ. Tuy mới được ghi âm nhưng các sáng tác trong album trải rộng từ đầu thập niên 80 cho tới năm 2014. Đĩa đơn đầu từ album, bài We build this house điểm lại sự nghiệp 50 năm của nhóm, thông qua hình ảnh chung tay xây dựng một ngôi nhà và tình yêu là chất kết dính họ lại bên nhau, vượt qua những mưa bão, lũ lụt, trắc trở trong cuộc sống.

Như thường lệ, album của Scorpions không thể thiếu một vài bản ballad, ở album mới là Eye of the storm (nhắc tới một bài ballad khác của nhóm là Send me an angel), một bài hát dự định viết cho album Humanity: Hour I năm 2007. Một bản ballad xuất sắc hơn là bài House of cards, một bản tình ca mang tính tự sự về những gì đã qua, những điều cố lãng quên và khỏa lấp thi thoảng vẫn quay trở lại ám ảnh. Gypsy life cũng là bản ballad, thuật lại lối sống của Scorpions khi họ rày đây mai đó cho những chuyến lưu diễn. Đây là một ca khúc được sáng tác cho đĩa Acoustica nhưng lọt sổ lại đến album này. Ở ấn bản deluxe và dành cho iTunes có thêm bản Who we are, một sáng tác của ca sĩ chính Klause Meine về tìm lại tình yêu đã mất. Ở các ca khúc mạnh mẽ và tiết tấu nhanh, có một số được sáng tác trong thập niên 80, khi họ còn trẻ và đang là những ngôi sao nhạc rock đam mê tốc độ, khao khát cái mới, thích cuộc sống tiệc tùng như bài Rock'n' Roll Band, Rock My Car hay Catch Your Luck and Play…

Trí Quyền

Đợi chờ trong bụi cỏ

Để sẵn link, cứ click vào là nghe nhạc được nha các bạn

Tối qua mình nghe lại Long Road Out of Eden thấy quá sức hay. Không hiểu sao lần đầu nghe cách đây mấy năm lại không ấn tượng lắm ngoài bài "I Dreamed There Was No War" có câu nhạc hơi giống Mưa hồng.
Tuần rồi, thành công ngoài sức tưởng tượng từ 25 của Adele khiến không nhiều người để ý đến sự kiện tuần trước, một minh chứng cho thấy công chúng dễ bị tác động bởi truyền thông như thế nào. Nhờ diễn chung với Justin Timberlake trong CMA, album Traveller của Chris Stapleton xếp nhất Top Billboard 2 tuần lễ trong khi đĩa nhạc này đã được phát thành từ hồi tháng 5. Doanh số đĩa này tăng 6000% (sáu ngàn phần trăm)! Trong đĩa này có bài Tennessee Whiskey nghe khá quen thuộc. Một bài đáng chú ý nữa là Parachute.
Xếp nhì sau Traveller chính là Storyteller của Carrie Underwood.
Tiếp theo đó, hạng 3 vẫn là nhạc country, đĩa Mr. Misunderstood - Eric Church. Hiện giờ nghe được mỗi bài lẻ.
Bên cạnh đó, mấy cái tên xưa xưa của nhạc country cũng có đĩa mới như Don Henley với Cass County (đĩa này hơi gần với cội rễ đồng quê nên khó tiếp cận chút) hay Alabama với Southern Drawl.
Trong lễ trao giải AMA 2015 , phần nhạc đồng quê vinh danh Luke Bryan, Carrie Underwood và Florida Georgia Line. Phần diễn của Luke Bryan mang lại một không khí khác với phần còn lại
Thôi mình nghe tiếp Long Road Out of Eden, có rất nhiều bài xuất sắc trong đĩa này, như bài này hoặc bài này. Mấy ông già này luôn mang lại cho mình cảm giác dễ chịu hết sức. Đôi khi có cảm giác như deja vu, như lần nghe/xem đầu tiên đĩa Hell Freezes Over, đặc biệt là Waiting in the weeds, tự nhiên có cảm giác giống như lần Learn to be still hay xem Wasted time

Tưởng là gặp được tiên

Đăng Facebook cách đây đúng 6 năm còn viết thì chắc trước đó

You must remember this

November 19, 2009 at 7:45pm

PublicFriendsFriends except AcquaintancesOnly MeCustomLe mediaVNG CorporationSee all lists...Fairways VietnamMTV (Vietnam)Fairways VietnamHo Chi Minh City, Vietnam AreaFm 99,9 MhzLe mediaAcquaintancesGo Back

Viêt linh tinh trong giai đoạn thích bài Đu tiên của Ngũ Cung

Leonard Cohen

You must remember this
A kiss is still a kiss
A sigh is just a sigh
The fundamental things apply
As time goes by 

Bài thi tốt nghiệp cấp 3 môn tiếng Anh của tôi có một phần bình luận câu “An apple a day keeps the doctor away”. Sau khi cộng điểm các phần còn lại đã làm xong, cảm thấy đủ điểm đậu, tôi thử phiêu lưu bằng cách bắt đầu bài viết bình luận kia bằng đoạn mở đầu trong bài As time goes by trên, lấy từ ý rằng có những điều cơ bản trong cuộc sống sẽ không hề thay đổi, dù thời gian có trôi qua, ví dụ như ăn táo tốt cho sức khỏe!
Bài hát này làm tôi nhớ rất nhiều, không chỉ ở đoạn Humprey Bogart nói với người nghệ sĩ da màu trong quán rượu Rick’s ở Casablanca “Play it again, Sam!” mà vì phần lời đơn giản nhưng đáng nhớ. “Khi hai người yêu nhau tán tỉnh nhau, họ vẫn nói rằng “Anh/Em yêu em/anh. Bạn có thể tin chắc vào điều này, dù tương lai có thể thay đổi thế nào đi nữa. Ánh trăng và những bản tình ca chẳng bao giờ là lạc hậu. Trái tim vẫn tràn đầy cảm xúc mạnh mẽ, ghen tuông, thù hận. Phụ nữ cần đàn ông và đàn ông cần phụ nữ…”
Mỗi dòng nhạc thường có một số đề tài đặc trưng, dĩ nhiên bên cạnh các đề tài quá chung như tình yêu, cuộc sống… Các nhóm death sẽ nhắc nhở về chiến tranh, về thuyết vô thần, về cái chết (death mà!); viking metal lấy cảm hứng từ thần thoại Bắc Âu, đặc biệt là Nauy; power metal chọn rồng với hang động (dragon&dungeon), hiệp sĩ cưỡi ngựa với giáp trụ sáng loáng… Nhạc rap sẽ chọn viết kiểu khoe khoang về cô gái bên cạnh mình thật bốc lửa, đồng hồ nạm kim cương trên tay thật đắt tiền, dây chuyền vàng lấp lánh trên cổ. Gangsta rap dĩ nhiên nhắc chuyện bạo lực về băng nhóm, về phân biệt chủng tộc, kỳ thị người đồng tính…

Terrence Howard, người mình rất ấn tượng khi hát It's Hard out Here for a Pimp trong phim Hustle & Flow

Các nhạc sĩ như Bob Dylan, Leonard Cohen còn được xem như những nhà thơ, chỉ có điều sự nghiệp âm nhạc của họ che khuất khả năng thi phú hoặc chính lời nhạc là nơi họ thể hiện chất thơ của mình. Jim Morrison của nhóm the Doors cũng là một nhà thơ với những màn ngẫu hứng đọc thơ trên sân khấu, chịu ảnh hưởng từ các nhà thơ như William Blake, Charles Baudelaire và Arthur Rimbaud.

Jim Morrison

Khoảng đầu năm 2009, có một trào lưu đầy chất thơ trong âm nhạc Mỹ với các nhóm hầu hết đến từ Brooklyn như Vampire Weekend, Hold Steady, Fleet Foxes, Mountain Goats, Silver Jews. Trong khi làng nhạc Anh đang quá thừa thải các nhóm guitar, nhạc Mỹ đang có khoảnh khắc vàng son. Các ban nhạc này mang chất văn chương vào sáng tác, bài hát sử dụng ngôn ngữ phức tạp, cốt chuyện kịch tính. Dù nội dung và phong cách khác nhau nhưng các nhóm này vẫn tạo được một làn sóng về tham vọng viết lời và những khám phá mới trong việc đặt lời bài hát.

Vampire Weekend

Các thành viên của Vampire Weekend tốt nghiệp từ Ivy League (tên gọi 8 trường đại học tư danh tiếng ở Đông Bắc Mỹ trong đó có Harvard, Yale, Princeton, Columbia…) nên chuyện viết lời trúc trắc, chơi chữ, chọn từ với họ chẳng có gì khó khăn. Họ viết một bài hát có tên 'Oxford Comma' (dấu phẩy Oxford), nhắc đến một điểm ngữ pháp rất khó hiểu trong văn chương nhưng vẫn được đám đông khán giả thuộc lời và hát theo.
Craig Finn của nhóm Hold Steady không hề ngại ngần khi nói về những ý định văn chương của anh trong âm nhạc. “Tôi tự xem mình là một nhà văn cũng như là một nhạc sĩ. Chúng ta càng cách xa thuở khai sinh của rock n’ roll thì càng có nhiều người có tham vọng trở thành một nhà văn sử dụng rock n’ roll là một hình thức nghệ thuật đáng giá để thể hiện mình. Tôi hát và được mọi người hòa theo, phản hồi lại, điều đó hứng thú hơn việc đọc thơ. Đọc thơ thì chỉ có 15 người yên lặng và sẵn sàng đọc, không hề có tính cộng đồng, chẳng hào hứng bằng việc bước ra sân khấu và chia sẻ những ý tưởng của bạn với những con người thật ngay trước mặt.”

Cung Tiến

Ngày xưa ca từ giàu chất thơ, sử dụng nhiều hình ảnh, điển tích mà đôi khi phải tra cứu lại mới hiểu được. Ví dụ một đoạn ngắn trong bài Hương Xưa của nhạc sĩ Cung Tiến “Tình Nhị Hồ vẫn yêu âm xưa/Cung Nguyệt Cầm vẫn thương Cô-tô/Nên hồn tôi vẫn nghe trong mơ tiếng đàn đợi chờ mơ hồ/Vẫn thương muôn đời nàng Quỳnh Như thuở đó” mà sử dụng đến 3-4 điển tích. Nhạc trẻ giờ đơn giản hơn, nhớ nói nhớ, thương nói thương. Kiểu như bài Em rất nhớ anh mà ca sĩ Sơn Ca hát, được sử dụng trong phim Gọi giấc mơ về, kể một câu chuyện cực kỳ dễ hiểu về một tình yêu thầm lặng nhưng cuối cùng có được kết cục hạnh phúc. “Rồi một ngày kia anh đi bên em ngập ngừng anh nói nhớ em thật nhiều/Nỗi hạnh phúc chợt vỡ tan hòa trong tim/ Nghẹn ngào lệ rơi anh ơi em mong đã từ lâu lắm câu yêu này/Và cũng muốn nói với anh em thật nhớ anh/ Nhớ rất nhiều” Ngoại trừ chữ “lệ rơi” không hợp các từ ngữ còn lại thì bài này thật dễ hiểu, không phải “lăn tăn” nghĩ ngợi nhiều. Và khi đúng hoàn cảnh thì lại dễ đi vào lòng người.
Nhạc teen cũng có những bài có ý tưởng hay, như Nửa vòng trái đất hoặc Chiếc khăn gió ấm (ý vừa hiện đại: chuyện xa cách vì du học chẳng hạn, vừa cổ điển: nhớ nhung, tặng khăn ấm). “Cầu vồng khuyết” của Minh Khang do Tuấn Hưng hát cũng gây sóng gió một thời gian. Chị thư ký trong cơ quan, năm nay gần 40 tuổi, mê mẩn ca khúc này. Khi lần đầu tôi mở Cầu vồng khuyết ở cơ quan, có lẽ cũng là lần đầu chị nghe bản nhạc này và bảo mở lớn, “repeat” lại bản nhạc này nhiều lần, ngồi nghe với vẻ mặt bần thần. Trong khi đó, cô thiết kế, tuổi mới hăm mấy, nhắn qua Yahoo Messenger cho tôi, nhờ “tắt bản nhạc này đi, sến quá.” Chú thích thêm cho dễ hiểu: chị thư ký có nhan sắc khá mặn mòi, lúc trẻ chắc cũng gây sóng gió tình trường còn cô thiết kế đến giờ vẫn chưa có người yêu.

Ngũ Cung

Ngũ Cung là nhóm rock mà tôi ấn tượng với phần lời. Lựa chọn một đề tài hấp dẫn nhưng ít được đề cập đến là văn hóa Tây Bắc, Ngũ Cung đã chọn một hướng đi, như LTNT có lần nhắc đến, vừa an toàn, vừa thú vị. Giã cốm đêm trăng, Cướp vợ người H’mông, Nụ hôn trên đỉnh Phanxipang… Đu tiên là một bài hát cực kỳ ấn tượng về việc viết lời. Nhóm chọn trò chơi dân gian khá đặc trưng của đồng bằng Bắc bộ, sử dụng bài thơ Đánh đu của Hồ Xuân Hương để làm lời thoại (tay guitar của nhóm là Trần Thắng đọc đoạn thoại này thay cho ca sĩ chính Hoàng Hiệp). Tới đoạn chorus là phần lời được viết ra, để Hoàng Hiệp hát và vẫn giữ phong cách rất “Hồ Xuân Hương”: “Kìa hang cắc cớ ướt hơi sương đẫm, đầy ắp rêu phong/Kìa nàng Xuân Hương đùa vui cùng nắng uốn cong cầu đu/Nổi trôi như kiếp bánh trôi tròn xoe tắm trong hội hè/ Trộm xem thiếu nữ ngủ trưa ối nhìn ngọc ngà mà mê…Cỏ non xanh thẫm ướt hơi sương ngọc gặp nắng ban mai/ Cùng nàng Xuân Hương đùa vui cùng nắng uốn bay cầu đu/ Chòng chành đôi ta lướt trong trời mây lướt ngang cuộc đời/ Trộm xem thiếu nữ ngủ trưa ối…tưởng là gặp được tiên.”

Trí Quyền

My debut album

Một trò chơi đang rầm rộ trên Imgur: tạo bìa album đầu tay của mình.
- Vô Wikipedia, bấm Random Article, đó là tên ban nhạc của bạn.
- Vô Wikiquote, bấm Random Page, chọn một câu, cắt lại còn 3 tới 5 từ trong đó, đây sẽ là tên album của bạn.
- Vô Flickr, kiếm ‘Last 7 Days’, tìm hình thứ 5 (hoặc bất kỳ còn số nào bạn thích), đó là bìa album của bạn.
- Ráp mọi thứ lại bằng phần mềm nào đó.
Đây là kết quả bìa album đầu tay của mình, được crop manual (nên không vuông lắm) và gắn chữ bằng Paint của Windows! Theo mình đoán album này của mình chắc chơi new age hoặc country rock hoặc progressive rock.

Trong các tác phẩm khác trên Imgur thấy có cái này có vẻ giống như jazz Bắc Âu vì làm mình nhớ tới đĩa của Jakob Bro

Có vài cái cũng rất đẹp.
Như cái này mình đoán có thể là industrial metal:

 Hoặc neo-folk hay indie folk:

 Hoặc soul hay smooth jazz:

 Hoặc muốn xỉu

Cái này chắc đĩa demo hay mixtape của gangsta rap quá:

Nhạc chuông

Cuối năm 2009. Còn nhạc chuông hiện tại là In the heat of the morning - Last Shadow Puppets cover lại David Bowie

Last Shadow Puppets

Điện thoại đầu tiên mà tôi xài là Nokia 3310. Với âm thanh monotone của chiếc điện thoại cục gạch này (nặng 133g) thì không mấy ai quan tâm đến tiếng nhạc chuông. 3310 có 35 bản nhạc mono cài sẵn và tôi nhớ rõ bản nhạc mình chọn được đặt tên là Toreador. Chắc chắn rất nhiều bạn sẽ quen thuộc với bản nhạc này nếu thử search trên YouTube. Toreador thật ra là người đấu bò ở Tây Ban Nha và ở đây là Escamillo, nhân vật trong vở nhạc kịch Carmen của nhà soạn nhạc người Pháp Georges Bizet.

Đoạn nhạc là phần cuối của bài Toreador song, bài ca của người đấu bò. Nhạc cổ điển có những đoạn nhạc rất quen thuộc nhưng người nghe bình thường ít biết đến tên. Vở Carmen có 2 trích đoạn phổ biển là Toreador song và Habanera; Beethoven có Fur Elise, Mozart có symphony số 40 chẳng hạn, dù những ví dụ này có thể rất chênh lệch nhưng chắc chắn là những đoạn nhạc quen thuộc.

Bên cạnh đó, 3310 còn có chức năng soạn nhạc rất thủ công. Giống như một tin nhắn điện thoại, bạn sẽ sử dụng các con số như 1 là nốt Đô, 2 là nốt Rê, 3 là nốt Mi, tiếp theo đó là trường độ để soạn một bài nhạc chuông. Trên mạng lúc đó cũng cung cấp những đoạn text nhạc chuông cho các ca khúc quen thuộc, nổi tiếng, bạn chỉ cần bấm y chang là có được bài nhạc chuông mình muốn nhưng tự soạn cũng có những điều thú vị, nhất là thời kỳ điện thoại không có gì để chơi như hồi đó. Cậu bạn tôi hý hoáy soạn từ nốt một ra được câu nhạc “Chiều còn mưa bay ướt bước chân mòn lãng du/ Ướt áo cho tình thấm sâu, ướt đóa môi hồng hững hờ/ Rũ ướt cung đàn/ Buồn dâng mây tím giăng ngang, buồn vương ân ái phai tàn” từ bài Tình khúc mùa xuân của nhạc sĩ Ngô Thụy Miên, còn nhớ rõ nốt nhạc gần cuối vì không có cao độ cần thiết nên đã thấp xuống 1 quãng tám, nghe rất buồn cười.

Zero 7

Ở đầu kia của đẳng cấp, so với Nokia 3310 là Vertu Constellation Ayxta. Vertu đầu tư cho vẻ ngoài cực kỳ cao cấp và sang trọng của điện thoại với thiết kế tinh xảo và nhiều chất liệu cao cấp, đắt tiền. Nhưng “phần mềm” của Vertu cũng không quá kém so với đẳng cấp của nhãn hiệu này.

Tôi có mặt trong lễ giới thiệu chiếc điện thoại nắp gập đầu tiên của Vertu, Constellation Ayxta trong một chuyến đi rất ngắn ngày đến London năm 2009. Trong những điểm đến của chương trình có ghé qua Hospital Club, nơi Perry Oosting của Vertu công bố sự ra mắt của Ayxta. Hospital Club được chọn cho buổi ra mắt không chỉ vì câu lạc bộ cao cấp này nằm giữa trung tâm Covent Garden, là nơi dành cho những người trong lĩnh vực sáng tạo mà còn vì nơi tầng hầm của Hospital Club là nơi Zero 7 đã thực hiện phần nhạc chuông và các âm thanh khác (message tone, alarm tone...) cho Ayxta.

Zero 7 gồm Henry Binns và Sam Hardaker, 2 cái tên không đình đám với số đông công chúng nhưng là những tên tuổi tin cậy trong phòng thu. Giữ vai trò kỹ sư âm thanh cho Pet Shop Boys, Robert Plant, cả hai đã hợp lại cho ra album dưới tên Zero 7, từng được đề cử Grammy và nhạc được sử dụng trong nhiều phim, từ điện ảnh đến truyền hình. Và Zero 7 đã được mời sáng tác phần âm thanh riêng cho Ayxta. Hay dòng điện thoại Vertu mới nhất vừa được ra mắt ở Việt Nam là Constellation Quest, phần nhạc được soạn bởi Benjamin Wallfisch và được dàn nhạc giao hưởng London trình tấu để ghi âm. Nhà soạn nhạc trẻ tuổi Benjamin Wallfisch đã soạn một tác phẩm cổ điển đương đại có tên là Constellation Dances và mọi nhạc chuông, âm báo của Constellation Quest đều trích từ tác phẩm này.                    

Trí Quyền

Điện thoại, nhạc chuông với cả tai nghe

Viết đâu hồi năm 2010

Từ chuyện cái nhạc chuông

Điện thoại di động đầu tiên trong đời: Nokia 3310

Nếu không tính cái Nokia đời cũ cũ không nhớ số hiệu bị móc túi khi đi xem liveshow Phương Thanh vào năm 2006 thì tôi xài điện thoại cũng khá bền. Cái điện thoại đầu tiên 3310 vẫn còn được để trong hộc tủ như một chứng nhân lịch sử. Cách đây khoảng 7 năm, tôi giành được giải thưởng một cái Sony Ericsson dòng W sau một cuộc thi về viết lách liên quan đến âm nhạc trên báo Sài Gòn Tiếp Thị, viết về bài There must be more to life than this của Freddie Mercury nhưng mối duyên với điện thoại đó khá chóng vánh vì mau chóng lọt vào tay đạo tặc! Ngoài ra gần như tôi chỉ xài các dòng điện thoại Nokia mà lúc đầu là mua, sau đó là được tặng.

Đây là một trong những lý do hồi đó rất trung thành với Nokia :)

Nhạc chuông của tôi cũng thay đổi tùy theo điện thoại và có quá trình tiến hóa hẳn hoi, từ nhạc chuông monotone tự soạn cho tới các file nhạc midi và sau này là file mp3. Với Luna 8600, tôi để bản nhạc Say you love me của Simply Red làm nhạc chuông, xài Cool Edit chỉnh sửa hẳn hỏi để lấy từ câu mà tôi thích nhất ở đoạn giữa “What more can you be than the things they say you've been” Với 5530, tôi sử dụng bài It’s hard out here for a pimp do diễn viên Terence Howard hát trong phim Hustle and flow. Có lẽ rất nhiều người ngạc nhiên khi nghe tôi sử dụng bản nhạc rap làm nhạc chuông cho mình. Thi thoảng, tôi lại đổi nhạc chuông của mình thành One year of love của nhóm Queen. Tôi cũng chọn vài bài hát cho các Profile khác như bài Walk away của nhóm Cast hoặc Coffee and cigarettes của Michelle Featherstone cho các Profile như Night hoặc Home.

Tuy nhiên, trong doanh số rất đáng kể từ nhạc chuông nhạc chờ (nghe nói Vọng cổ teen của Vĩnh Thuyên Kim thu được trên 1 tỷ còn Ngày em đến của Văn Mai Hương đã thu được 800 triệu từ nhạc chuông nhạc chờ), tôi không đóng góp được một xu nào! Nhạc chuông tôi toàn cắm dây kết nối với máy tính để chép.

Ở Mỹ, doanh số nhạc chờ tăng đều đặn từng năm, từ 140 triệu trong năm 2007 lên 210 triệu năm 2008 và 235 triệu trong năm 2009. Ở tầm cỡ toàn cầu, doanh thu nhạc liên quan đến điện thoại di động trong năm 2010 là 14,4 tỷ đôla trong đó chiếm phần lớn nhất là nhạc chuông (42,1%), kế đến là nhạc chờ (25,2%) và download bài hát có trả tiền (23,3%). Dịch vụ nghe nhạc streaming chiếm 9,5%. Ước tính, đến năm 2014, doanh thu nhạc điện thoại di động sẽ tăng đến 25 tỷ đôla.

Nhưng ở đất nước đông dân nhất thế giới là Trung Quốc, theo số liệu của Liên đoàn quốc tế về công nghiệp ghi âm (IFPI), có đến 62% doanh số nhạc số là nhạc chờ và chỉ có 4% là đĩa đơn dưới dạng nhạc số, nhạc chuông chiếm 14% và dịch vụ đăng ký nghe nhạc trọn gói chiếm 13% (các số liệu của IFPI năm 2008). Có thể giải thích điều này khá dễ dàng rằng người tiêu dùng ở châu Á vẫn chưa sử dụng iTunes như một cửa hàng nhạc trực tuyến thật sự mà chỉ sử dụng để mua các apps chơi game!

Các ứng dụng liên quan đến âm nhạc cũng được xem như một lối thoát mới cho việc kinh doanh nhạc, vốn gặp nhiều khó khăn trong những năm qua vì lượng băng đĩa tiêu thụ liên tục sút giảm.

Tới chuyện cái tai nghe

Dr Dre

Dr Dre, kiến trúc sư của dòng gangsta rap, thành viên sáng lập nhóm N.W.A. đồng thời là người nâng đỡ Snoop Dogg, Eminem và 50 Cent đã có một nghề tay trái kiếm ra bạc triệu: sản xuất tai nghe cao cấp.

Từ năm 2001 đến 2008, sau album mang tên… 2001, Dr. Dre đã nghỉ ngơi dài hạn với sự nghiệp biểu diễn và tập trung vào việc sản xuất cho các nghệ sĩ khác. Sáu ca khúc trong album Marshall Mathers LP của Eminem, trong đó có bài The Real Slim Shady là do anh thực hiện. Các album đình đám của làng nhạc rap như Get Rich or Die Tryin' của 50 Cent hay The Eminem Show và Encore của Eminem đều có sự góp phần của Dr. Dre. Giờ đây, với dòng tai nghe mang tên mình, Dr. Dre đã mở rộng tầm ảnh hưởng ra ngoài âm nhạc và khả năng tìm kiếm tài năng mới của mình. 

Dr. Dre đã định nghĩa lại thứ vật dụng tầm thường là tai nghe headphone và khiến mọi người ngạc nhiên khi biết người yêu nhạc sẵn sàng bỏ bao nhiêu tiền cho cặp tai nghe như vậy. Giá trung bình của cặp Beats là khoảng 300 đôla, đắt gần 10 lần so với tai nghe đi kèm iPod, vốn cũng đã khá đắt vì mang thương hiệu quả táo Apple. Trong thời buổi khó khăn về kinh tế, rất đáng ngạc nhiên, tai nghe Beats đã bán rất chạy.

Được thiết kế bởi một nhà thiết kế trước đây làm việc ở Apple, Beats có sự bóng bẩy theo kiểu Apple và dù chất lượng âm thanh vẫn còn nhiều bàn cãi (một số người cho rằng quá nhiều tiếng bass làm nhiễu và khiến âm thanh không còn chuẩn xác) nhưng Beats vẫn trở thành một trào lưu, giống như các sản phẩm Apple từng có được. 

Được thuê để thử :)

Không biết minh họa gì nên lấy hình đang bấm bấm điện thoại

Tôi có dịp test thử cặp tai nghe Beats by Dr. Dre Solo dạng on-air, chỉ chụp lên vừa đủ trên vành tai. Beats hơi dội với các nhóm rock sử dụng pedal đôi như Iron Maiden nhưng với bài What you want, đĩa đơn đầu tiên từ album mới nhất của Evanescence thể hiện qua Beats ấn tượng ngay từ tiếng trống khởi đầu. Việc thể hiện âm thanh trầm ấn tượng khiến tôi chọn tiếp nhóm Black Sabbath để nghe qua Beats. Black Sabbath là nhóm nhạc cực kỳ ảnh hưởng đến dòng nhạc metal sau này. Lúc khởi đầu thành lập, vì chấn thương ngón tay mà tay guitar của nhóm là Tony Iommi, người duy nhất có mặt trong nhóm từ thời điểm thành lập cho đến tận bây giờ, đã bị chấn thương ngón tay và phải hạ dây đàn xuống thấp. Điều này vô tình góp phần vào âm thanh đặc trưng của nhóm Black Sabbath, trầm chậm và ngân dài, nền tảng của dòng doom metal sau này. Chọn một bản nhạc chậm rãi thời Black Sabbath nguyên thủy như Sabbath Bloody Sabbath, gần như cảm thấy được tiếng rung trên dây đàn dù thanh âm đó phải được xử lý qua hộp wah-wah của Tony.

Tôi tiếp tục thử Beats ở một bản nhạc pop cũ xưa khác như She’s leaving home của Beatles, bản nhạc hiếm hoi mà các thành viên trong nhóm không hề đụng đến các nhạc cụ. Âm thanh của nhiều nhạc cụ trong bản nhạc này hiện ra rõ rệt, từ tiếng harp mở đầu, tiếng đàn dây ve vuốt và các giọng hát với phần bè phức tạp đan xen. Tiếng harp được trình diễn bởi Sheila Bromberg trong ca khúc này khiến bà là nữ nghệ sĩ đầu tiên xuất hiện trong ghi âm của Beatles.

Thế mạnh của Beats là dòng nhạc dance, dòng nhạc dự đoán sẽ lớn mạnh trong năm tới với việc nghệ sĩ dubstep người Anh Skrillex được đề cử đến 5 giải Grammy, với việc các liên hoan nhạc điện tử rất ăn khách trong năm qua và việc các nghệ sĩ hàng đầu như Rihanna, Lady Gaga đều dấn sâu vào dòng này.

Đã có thời, các nhà sản xuất tiếp thị các sản phẩm audio đắt tiền bằng nhấn mạnh vào các tính năng kỹ thuật khá rối rắm mà chỉ có dân chơi thứ thiệt mới thật sự để tâm. Và rồi Beats by Dr. Dre xuất hiện, thay đổi phương cách tiếp cận người tiêu dùng: dáng vẻ đẹp, được người nổi tiếng sử dụng và tiếng bass thật ấn tượng. Cách thức này rõ ràng đã tiếp cận được công chúng ở diện rộng và doanh thu hàng năm của Beats đã lên đến 500 triệu đôla. Beats biến headphones thành một phụ kiện thời trang nên chụp lên tai hoặc đeo ở cổ khi xuất hiện ngoài đường.

Thay đổi để thành công

Jimmy Iovine

Thành công của Beats by Dr. Dre khiến các rapper khác vào cuộc và dẫn đến kiện cáo. Ví dụ như Beats đang kiện các dòng sản phẩm đổi thủ vì vi phạm bằng sáng chế còn Soul by Ludacris (một rapper tiếng tăm khác) kiện ngược lại Beats vì “tìm cách đe dọa về mặt luật pháp trong một cuộc cạnh tranh hợp pháp”. Các nhà sản xuất tai nghe truyền thống cũng được hưởng lợi và Stefanie Reichert, phó chủ tịch về chiến lược tiếp thị của Sennheiser USA phải công nhận rằng Beats là người đầu tiên tiếp thị headphone như một lựa chọn kiểu phong cách sống thay vì là một dụng cụ âm thanh. “Tôi phải nói rằng tôi ngã mũ chào họ.”

Người góp phần rất lớn trong việc đưa ra chiến lược thành công cho Beats chính là một tay tổ trong làng nhạc: Jimmy Iovine, chủ tịch hãng Interscope Geffen A&M Records. Dù rất khác biệt nhưng cả hai đã có sự cộng tác lâu dài và thành công. Tương truyền Jimmy Iovine là người đã đưa cuộn băng ghi âm nháp của Eminem cho Dr Dre và từ đó, một huyền thoại được phát hiện.

Jimmy là người đã khuyên Dr Dre nên bước vào việc kinh doanh headphone. Với kinh nghiệm của một nhà sản xuất âm nhạc, Jimmy nhận ra rằng chất lượng âm thanh và các phương tiện truyền tải âm thanh đã sút giảm khi nhạc trở thành những file kỹ thuật số. Quá trình này cho phép một thiết bị di động chứa nhiều bài hát hơn nhưng lại làm mất đi một số nét quyến rũ nào đó trong sự phức tạp của âm nhạc. Ông nhận ra rằng headphone đã trở thành một vật dụng tầm thường và không được chú trọng. “Bạn chẳng thể nào hài lòng khi xem Avatar trên một màn hình nhỏ xíu với hình ảnh nhòe nhoẹt và người tiêu thụ nhạc cũng phải được như vậy. Chúng tôi thấy rằng mọi thứ có trên thị trường trông giống như các sản phẩm y tế vậy. Chúng tôi làm chúng hấp dẫn hơn và tạo ra hiện tượng mới, đồng thời cũng khiến chúng mạnh mẽ và chất lượng hơn.”

Thời sử dụng Walkman để nghe nhạc đã qua quá lâu, giờ đây, điện thoại di động là một trong những thiết bị nghe nhạc “on the move” quan trọng nhất và HTC không bỏ qua cơ hội này, đầu tư 300 triệu đôla vào Beats. Một số tai nghe đi kèm HTC hiện nay đã có logo của Beats trên đó.

Trí Quyền